2

PEYĞƏMBƏRİ-ƏKRƏMİN (S) BESƏTİNİN TÖHFƏSİ VƏ MÜSƏLMANLARIN GƏLƏCƏYİ HAQDA PROQNOZLAR

Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə!

فَبَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلى‏ الله ‏عليه‏ و آله) بِالْحَقِّ لِيُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ إِلَى عِبَادَتِهِ وَ مِنْ طَاعَةِ الشَّيْطَانِ إِلَى طَاعَتِهِ بِقُرْآنٍ قَدْ بَيَّنَهُ وَ أَحْكَمَهُ لِيَعْلَمَ الْعِبَادُ رَبَّهُمْ إِذْ جَهِلُوهُ وَ لِيُقِرُّوا بِهِ بَعْدَ إِذْ جَحَدُوهُ وَ لِيُثْبِتُوهُ بَعْدَ إِذْ أَنْكَرُوهُ فَتَجَلَّى لَهُمْ سُبْحَانَهُ فِي كِتَابِهِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَكُونُوا رَأَوْهُ بِمَا أَرَاهُمْ مِنْ قُدْرَتِهِ وَ خَوَّفَهُمْ مِنْ سَطْوَتِهِ وَ كَيْفَ مَحَقَ مَنْ مَحَقَ بِالْمَثُلَاتِ وَ احْتَصَدَ مَنِ احْتَصَدَ بِالنَّقِمَاتِ

“Nəhcül-bəlağə” ilə ünsiyyətə dəvət

Bu, müttəqilərin mövlası Əmirəlmöminin Əlinin (ə) kəlamlarından biridir. Əgər o Həzrətin şiələri “Nəhcül-bəlağə”nin bu mətnindən geniş təfsir və şərhə ehtiyac duymadan xəbərdar olsaydılar, “İslam ümməti”, və o Həzrətin “şiələri və ardıcılları” adı ilə məşhur olan zümrə həddən artıq bəhrələnərdi. Əmirəlmömininə (ə) bağlı olan və bu adı daşıyanlar “Nəhcül-bəlağə”nin həm zahiri (mətni), həm də məna və təfsirini dərk etsəydilər, ikinci, üçüncü və... onuncudərəcəli məsələləri bildikləri kimi, “Nəhcül-bəlağə”ni də bilsəydilər, bu şiə ümməti (hər biri ayrı-ayrılıqda) “İslam alimi” adını qazanar və hətta dünya onlardan faydalanardı. Çünki bəşəriyyət həmişə mütərəqqi ümmət, ayıq millət və qabaqcıl cəmiyyətdən çoxlu bəhrələnmişdir.

Bu xütbənin mündəricatı

Burada məqsədimiz bu ali, gözəl, yaradıcı, ibrətamiz, agahlıq bəxş edən xütbələri tədricən, çox şərh və izaha yer vermədən tərcümə və məna etməkdir. Əlbəttə, bu hissə xütbənin əvvəlindən sonuna qədərki hissə deyil. Xütbə elə bir cümlə ilə başlayır ki, onun başlanğıc olmadığı tamamilə aydındır. Şübhəsiz, ondan öncə cümlələr də qeyd edilmişdir. Amma Mərhum Seyid Rəzinin (r.ə) seçimi belə olub. “Nəhcül-bəlağə” kitablarında yazılan mətn elə bu qədərdir və ondan öncə bizim xəbərsiz olduğumuz giriş sözlər də olub. Bu verilən mətndə əvvəlcə İslam Peyğəmbərinin (s) besətindən (peyğəmbərliyə seçilməsindən) söz açılır. Görəsən, İslam Peyğəmbərinin (s) insanlara gətirdiyi ərməğan və mesajlar nə olub? Peyğəmbərin (s) besət və göndərilməsində məqsəd nə idi? Peyğəmbərin (s) dəvət vasitəsi nə olub? İslamın dəvət vasitəsi və səmavi kitab olan Qurana müraciətin faydası nədir? Mətndə bu dörd mətləbdən danışılır!

Növbəti cümlələrdən beşinci mətləb – İslam ümmətinin vəziyyəti və həyat tərzinin Allah-Taalanın iradə etdiyi vəziyyətlə uzlaşmamasının ən böyük bədbəxtlik olması da əldə olunur. Allah-Taala insanı bir hədəf və bir qayə üçün yaratmışdır. Dünyada var olan bu qədər nemətlər, insana, Adəm övladına həvalə edilən bu qədər qüvvələr, ardıcıl və hər biri müəyyən mesajlarla göndərilən, sıxıntı və çətinliklər içində dünya ilə vidalaşan peyğəmbərlər, dünyada bu qədər zənginlik və dəbdəbəli şəraitə sahib insanlar bir məqsəd, bir qayə və bir amal üçün yaranmışlar. Peyğəmbərlər gəlmişlər ki, bu kal meyvəni (insanı) yetişdirsin, bu xam maddəni bişirsinlər. Əgər sonuncu haqq Peyğəmbərin (s) gəlişindən 1400 il keçməsinə baxmayaraq, 10-20 əsr bundan öncə cahillik ənənələri içərisində çapalayan insanlar kimi, biz də keçmişdəki həmin cahillik içərisində çapalıyır və bu vəziyyəti duyuruqsa, onda ən böyük bədbəxtlikləri gözlərimiz önündə canlandırmalıyıq. Başa düşməliyik ki, bədbəxt və biçarəyik. Başa düşməliyik ki, əlimiz boş, üzümüz və bəxtimiz qaradır. Əgər bunu başa düşmürüksə, deməli, nadanıq. Ən böyük bədbəxtlik də elə budur! Özümüzə nəzər yetirmək, yaradılış məqsədi və qayəsindən, Allahın peyğəmbər və kitabları göndərməkdəki hədəfindən nə qədər uzaq düşdüyümüzü anlamaq üçün gözlərimizdən tozlu eynəyi götürməliyik. Əgər İslam ümməti bu bədbəxtliyi görərək onun öz ətrafında dolandığını anlayarsa və gözünü açıb özünü bataqlıqlarda görərsə, yenə Qurana – İslam Peyğəmbərinin (s) İslamın ilkin çağlarında bəşəriyyəti səadətə yetirdiyi vasitəyə müraciət etməli və üz tutmalıdır. Xütbənin uzun cümlələrindən istifadə etdiyimiz son mətləb budur!

Maraqlı xütbədir! Əlbəttə, bu xütbədə gələcəklə bağlı proqnozlar da vardır. Allahın bu seçilmiş bəndəsi, böyük vəlisi (Əmirəlmöminin Əli (ə)) İslam ümmətinin gələcəyi haqda məlumat verir və görəsən, bu gələcək haçandır və haçana qədərdir? Bu gələcək Əmirəlmöminin Əlidən (ə) sonra başlayıb haqq dövləti və dünyamiqyaslı İslam hakimiyyətinin qurulacağı günə qədərki bir dövrü əhatə edir. Bu gələcək yalnız Müaviyənin, Yezidin və Mərvanın zamanına aid deyil, əksinə bütün zamanlara şamildir. İndi isə xütbəni kəlmə-kəlmə tərcümə edirəm, siz də qulaq asın:

Peyğəmbərin (s) insan fitrətinə uyğun dəvəti

فَبَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلى‏ الله ‏عليه‏ و آله) بِالْحَقِّ

Allah Muhəmmədi (s) haqq olaraq, haqq vasitəsilə və haqq üçün göndərdi və yaxud haqqı onun əli ilə göndərdi. Peyğəmbərin (s) dəvəti haqq dəvətdir. Haqq dəvət nə deməkdir? Bu sözümü unutmayın! İnsanların, yaradılış aləminin fitrətinə uyğun məktəbə dəvət edilməsi “haqq dəvət” adlanır. Haqq budur! İnsan fitrəti ilə uzlaşmayan, ona uyğun gəlməyən və yardımçı olmayan hər bir quruluş, hər bir ideologiya, hər bir fəlsəfə, hər bir nizamnamə batildir və batil məhvə məhkumdur. İnsanın fitrəti, ehtiyacları, onun və dünyanın strukturunun tərkib xüsusiyyəti ilə bərabər olan, onunla uzalaşan hər bir dəvət və məktəb haqdır. Haqq budur! Belə bir haqq dünyada həmişə yaşayacaq. Çünki insan və dünyanın fitrətinə əsaslanır. Odur ki, həmişəyaşardır. Təbii aləmə hakim qanuna əsasən, həmişə yuxarıdan aşağı hərəkətdə olan bir arxa tökdüyünüz su həmişə orada cari olacaq. Amma üzüyuxarı istiqamətdə axan arxa tökdüyünüz suyu itələsəniz belə, azca cari olsa da, dayanıb geri qayıdacaq. İnsan fitrəti və dünyanın strukturunun əksinə olan, yəni haqqa, dinə, aləmlərin Rəbbinin məktəbinə, ilahi fəlsəfəyə əks olan hər bir şey yaşamaq və davamlı olmaq qabiliyyətinə malik deyildir. Bu gün var olmasına baxmayaraq, bil ki, sabah olmayacaq. Haqq meydanda əbədi, batil isə ötəridir.^[2]

Batil suyun üzərindəki köpüklərdən ibarətdir. Görünməsinə baxma, bil ki, dərində deyil (üzdədir) və həmişə qalmayacaq. Peyğəmbərlər haqqı gətirdilər, insanlara haqqı çatdırdılar və onların fitrəti ilə uzlaşan şeyləri təqdim etdilər, ərməğan verdilər. Haqqın mənası, “Haqq nədir və batil nədir?” cümləsi ilə bağlı dediklərimi yadınızda saxlayın ki, bir çox ayə və rəvayətlərin, İslam maarifinin dərkində açar rolunu oynayır.

Peyğəmbərin (s) hədəfi – İnsanları tağuta (Allahdan başqa, ibadət edilən hər bir şey, büt və s.) ibadətdən nicat verib Allaha ibadətə dəvət etmək

بِالْحَقِّ لِيُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ إِلَى عِبَادَتِهِ

Peyğəmbər (s) haqq hökmlər gətirdi, haqq məktəb təsis etdi. Nə üçün? Məqsəd nə idi? Allahın seçdiyi Peyğəmbər (s) nə etmək istəyirdi? Məqsədi bu idi ki, insanları bütlərə ibadətdən, bütlərə bəndəçilik və köləlikdən çıxarıb Allaha ibadət və bəndəçiliyə doğru yönəltsin; bu, birinci cümlə!

İfadədə qeyd edilən “əvsan” sözü “bütlər” mənasını verir. Sadəlövh və nadan insanlar ağac və əqiqdən düzələn, taxçaya qoyulub qarşısında əyildikləri heykəlin büt olduğunu güman edirlər. Düzdür, bu da bir növ bütdür, ən böyük büt isə bütün düzəlmə əmrini verən bütdür. Ən böyük büt bütpərəstdir. Onu insanlar üçün büt edən şəxsdir. Böyük büt odur! Fironun bütxanasında bütlər çox idi, amma bütlərin hamısından böyük büt elə Fironun özü idi.

İnsanlardan olan şeytanlar cinlərdən olan şeytanlardan daha təhlükəlidir

“Büt” sözünün yanlış məna edilməməsi, düzgün başa düşülməsi və yalnız ağac, dəmir, palçıq, metal və bu kimi şeylərdən düzələn “cansız varlıqlar” mənasında anlaşılmaması üçün sonrakı cümlədə belə buyurulur:

وَ مِنْ طَاعَةِ الشَّيْطَانِ إِلَى طَاعَتِهِ

(Allah-Taala Peyğəmbəri göndərdi ki,) insanları Şeytana itaət, pərəstiş və mütilikdən nicat verib Allaha itaətə, ibadət və pərəstişə yönəltsin, onları Allaha itaətkar etsin.

Şeytan kimdir? Bizim görmədiyimiz varlıqlar şeytanlardır. Onlar şeytanların bir növüdür. Lakin onlardan daha təhlükəlisi bizim gördüyümüz və gözlə görünən şeytanlardır:

Ardı var.. 

1-ci hissəni BURADAN oxuya bilərsiz!