Maide.az

Leyla Yunusun vəkilsiz qalmasına etiraz gəldi

08 Noyabr 2014 02:00
Ölkə

İşgəncələr Əleyhinə Ümumdünya Təşkilatı bəyanat yaydı; bəs qanun bu haqda nə deyir?

İşgəncələr Əleyhinə Ümumdünya Təşkilatı (İƏÜT) noyabrın 6-da həbs edilmiş hüquq müdafiəçisi Leyla Yunusa və onun vəkillərinə qarşı bitmək bilməyən təzyiqləri pisləyən bəyanat yayıb.

İƏÜT Leyla Yunusun və onun həyat yoldaşının həbs müddətinin 4 ay uzadılmasından, vəkillərin onların müdafiəsindən kənarlaşdırılmasından təəccübünü və qəzəbini ifadə edir.

Təşkilat Azərbaycan hakimiyyətindən Yunusların tibbi, fiziki və psixoloji toxunulmazlığının təmin edilməsi üçün təcili və adekvat tədbirlər görməyi, habelə Azərbaycan QHT-lərinə qarşı artmaqda olan repressiyalara son qoymağı, həbs edilmiş hüquq müdafiəçilərini dərhal və qeyd-şərtsiz azad etməyi tələb edir.

Bu zaman İƏÜT BMT-nin hüquq müdafiəçilərinin müdafiəsi zərurəti haqqında 9 dekabr 1998-ci il tarixli bəyannaməsinə və insan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının təmin edilməsi üzrə öhdəliklər haqqında Azərbaycan hökumətinin qoşulduğu digər beynəlxalq sənədlərə istinad edir.

“İstintaq orqanı mənə hələ də Leyla Yunusun vəkilliyindən uzaqlaşdırıldığım haqqında heç bir xəbərdarlıq etməyib. Amma Kürdəxanı Bakı İstintaq Təcridxanasında Leyla Yunusla görüşmək istəyərkən mənə bildirdilər ki, kənarlaşdırılmışam”. Bunları deyerler.org-a vəkil Xalid Bağırov Leyla Yunusun vəkilliyindən uzaqlaşdırılması ilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirərkən deyib.

O qeyd edib ki, bu qərar verilibsə ilk olaraq və dərhal ona deyilməlidir: “Ümumiyyətlə, əgər bir vəkil prosesdən kənarlaşdırılırsa, bu barədə qərar qəbul olunur. Bu kənarlaşdırma müəyyən əsaslara söykənir ki, bu əsaslar qanunda açıq şəkildə qeyd olunub. Biz də bu qərardan narazı qalırıqsa, şikayət etmək hüququmuz var. Bu qərarın səbəbi haqqında indidən bir şey demək istəmirəm. Qərarın rəsmi əsasların görməyənədək heç bir şey deyə bilmərəm. Mənim öz şübhələrim var. Bəlkə də müəyyən əsasları var. Amma doğrusu, heç bir əsasın olduğunu düşünmürəm. Əslində bu qərar verilibsə ilk olaraq və dərhal mənə deyilməlidir. Əsaslar da təqdim olunmalıdır. Burada insanın müdafiə hüququndan söhbət gedir. Buna ötəri yanaşmaq olmaz”.

“Yeni Müsavat” bu məsələnin səbəblərini öyrənmək üçün müvafiq qurumlarla əlaqə saxlasa da, hər hansı cavab ala bilmədi.

Bəs hüquq qanunvericiliyində bu məqam öz əksini necə tapır? Hansı hallarda vəkil müvəkkilinin işindən kənarlaşdırıla bilər?

Hüquqşünas Müzəffər Baxış bizə açıqlamasında bildirdi ki, Cinayət Prosessual Məcəllənin 114-cü maddəsində prokurorluğun vəkili kənarlaşdırmaq səlahiyyəti var. Amma bunun üçün ciddi əsaslar olmalıdır: “Həmin maddəyə görə, müdafiəçi, həmçinin zərərçəkmiş şəxsin, iddiaçının, həmçinin mülki iddiaçının, mülki cavabdehin və ya şahidin nümayəndəsi cinayət işində iştirakını istisna edən aşağıdakı hallardan hər hansı biri olduqda əsassız sayılmalı və şərtsiz təmin olunmalıdır. Cinayət prosesində iştirak edən və ya əvvəllər iştirak etmiş hakim və prokurorlar, müstəntiqlər, təhqiqatçı və ya məhkəmə iclasının katibi ilə qohumluq əlaqələrinin, habelə bu şəxslərdən şəxsi və ya xidməti asılılığının olması əsas səbəblərdən biri sayılır. Cinayət təqibi üzrə icraatda hakim, prokuror, müstəntiq, təhqiqatçı, məhkəmə iclasının katibi, tərcüməçi, mütəxəssis, ekspert və ya şahid qismində iştirak etməsi. Bu hallardan biri olduqda müdafiəçi və ya zərərçəkmiş şəxsin, xüsusi ittihamçının, mülki cavabdehin və ya şahidin nümayəndəsi özü özünə etiraz etməlidir. Habelə zərərçəkmiş şəxsin, xüsusi ittihamçının, mülki iddiaçının, mülki cavabdeh və şahidin nümayəndəsinin etiraz məsələsi cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən həll edilir. Müdafiəçi və nümayəndə qismində təyin edilmiş şəxsin səriştəsinə və vicdanlı olmasına şübhə və ya digər səbəblər olduqda müdafiə olunan və ya təmsil etdiyi şəxsin vəsatəti əsasında müdafiəçi və ya nümayəndə müdafiə prosesindən kənarlaşdırılmalıdır”.

Müsahibimiz dedi ki, CPM-in 84-cü maddəsinə görə, sadalanan hallarla bağlı müstəntiq qarşısında vəsatət qaldırılır və prokuror vəkilin cinayət prosesində iştirakından kənarlaşdırılması barədə qərar qəbul edir: “Amma konkret Leyla Yunusun vəkili Xalid Bağırovun məsələsində nəyi əsas götürüblər, hansı əsasla kənarlaşdırma baş verib, bunu dəqiq deyə bilmirəm”. /