إسماعيلُ بنُ جابِرٍ عَن أبي عَبدِ اللّه‏ (س) أنَّهُ كَتَبَ بِهذِهِ الرِّسالَةِ إلى أصحابِهِ وأمَرَهُم بِمُدارَسَتِها وَالنَّظَرِ فيها وتَعاهُدِها وَالعَمَلِ بِها، فَكانوا يَضَعونَها في مَساجِدِ بُيوتِهِم، فَإِذا فَرَغوا مِنَ الصَّلاةِ نَظَروا فيها:

بسم الله الرحمن الرحيم

أمّا بَعدُ، فَاسأَلوا رَبَّكُمُ العافِيَةَ، وعَلَيكُم بِالدَّعَةِ وَالوَقارِ وَالسَّكينَةِ، وعَلَيكُم بِالحَياءِ وَالتَّنَزُّهِ عَمّا تَنَزَّهَ عَنهُ الصّالِحونَ قَبلَكُم... وإيّاكُم أن تَزلِقوا ألسِنَتَكُم بِقَولِ الزّورِ وَالبُهتانِ وَالإِثمِ وَالعُدوانِ، فَإِنَّكُم إن كَفَفتُم ألسِنَتَكُم عَمّا يَكرَهُهُ اللّهُ مِمّا نَهاكُم عَنهُ كانَ خَيرًا لَكُم عِندَ رَبِّكُم مِن أن تَزلِقوا ألسِنَتَكُم بِهِ، فَإِنَّ زَلقَ اللِّسانِ فيما يَكرَهُ اللّهُ وما (يَ)نهى عَنهُ مَرداةٌ لِلعَبدِ عِندَ اللّهِ ومَقتٌ مِنَ اللّهِ وصَمٌّ وعَمًى وبَكَمٌ يورِثُهُ اللّهُ إيّاهُ يَومَ القِيامَةِ فَتَصيروا كَما قالَ اللّهُ: «صُمٌّ بُكمٌ عُميٌ فَهُم لا يَرجِعونَ» يَعني لا يَنطِقون «ولا يُؤذَنُ لَهُم فَيَعتَذِرونَ».

وإيّاكُم وما نَهاكُمُ اللّهُ عَنهُ أن تَركَبوهُ، وعَلَيكُم بِالصَّمتِ إلاّ فيما يَنفَعُكُمُ اللّهُ بِهِ مِن أمرِ آخِرَتِكُم ويَأجُرُكُم عَلَيهِ. وأكثِروا مِنَ التَّهليلِ وَالتَّقديسِ وَالتَّسبيحِ وَالثَّناءِ عَلَى اللّه، وَالتَّضَرُّعِ إلَيهِ، وَالرَّغبَةِ فيما عِندَهُ مِنَ الخَيرِ الَّذي لا يَقدِرُ قَدرَهُ ولا يَبلُغُ كُنهَهُ أحَدٌ، فَاشغَلوا ألسِنَتَكُم بِذلِكَ عَمّا نَهَى اللّهُ عَنهُ مِن أقاويلِ الباطِلِ الَّتي تُعقِبُ أهلَها خُلودًا فِي النّارِ، مَن ماتَ عَلَيها ولَم يَتُب إلَى اللّهِ ولَم يَنزِع عَنها.

وعَلَيكُم بِالدُّعاءِ فَإِنَّ المُسلِمينَ لَم يُدرِكوا نَجاحَ الحَوائِجِ عِندَ رَبِّهِم بِأَفضَلَ مِنَ الدُّعاءِ وَالرَّغبَةِ إلَيهِ وَالتَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ وَالمَسأَلَةِ (لَهُ)، فَارغَبوا فيما رَغَّبَكُمُ اللّهُ فيهِ، وأجيبُوا اللّهَ إلى ما دَعاكُم إلَيهِ لِتُفلِحوا وتَنجُوا مِن عَذابِ اللّه، وإيّاكُم أن تَشرَهَ أنفُسُكُم إلى شَيءٍ مِمّا حَرَّمَ اللّهُ عَلَيكُم، فَإِنَّهُ مَنِ انتَهَكَ ما حَرَّمَ اللّهُ عَلَيهِ هاهُنا فِي الدُّنيا حالَ اللّهُ بَينَهُ وبَينَ الجَنَّةِ ونَعيمِها ولَذَّتِها وكَرامَتِها القائِمَةِ الدّائِمَةِ لِأَهلِ الجَنَّةِ أبَدَ الآبِدينَ.

وَاعلَموا أنَّهُ بِئسَ الحَظُّ الخَطَرُ لِمَن خاطَرَ اللّهَ بِتَركِ طاعَةِ اللّهِ ورُكوبِ مَعصِيَتِهِ، فَاختارَ أن يَنتَهِكَ مَحارِمَ اللّهِ في لَذّاتِ دُنيا مُنقَطِعَةٍ زائِلَةٍ عَن أهلِها عَلى خُلودِ نَعيمٍ فِي الجَنَّةِ ولَذَّاتِها وكَرامَةِ أهلِها، وَيلٌ لاِولئِكَ! ما أخيَبَ حَظَّهُم وأخسَرَ كَرَّتَهُم وأسوَأَ حالَهُم عِندَ رَبِّهِم يَومَ القِيامَةِ ! اِستَجيرُوا اللّهَ أن يُجيرَكُم في مِثالِهم أبَدًا وأن يَبتَلِيَكُم بِمَا ابتَلاهُم بِهِ، ولا قُوَّةَ لَنا ولَكُم إلاّ بِه ...

أكثِروا مِن أن تَدعُوا اللّهَ فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ أن يَدعوهُ، وقَد وَعَدَ اللّهُ عِبادَهُ المُؤمِنينَ بِالاِستِجابَةِ، وَاللّهُ مُصَيِّرُ دُعاءَ المُؤمِنينَ يَومَ القِيامَةِ لَهُم عَمَلاً يَزيدُهُم بِهِ فِي الجَنَّةِ، فَأَكثِروا ذِكرَ اللّهِ مَا استَطَعتُم في كُلِّ ساعَةٍ مِن ساعاتِ اللَّيلِ وَالنَّهارِ، فَإِنَّ اللّهَ أمَرَ بِكَثرَةِ الذِّكرِ لَهُ، وَاللّهُ ذاكِرٌ لِمَن ذَكَرَهُ مِنَ المُؤمِنينَ. وَاعلَموا أنَّ اللّهَ لَم يَذكُرهُ أحَدٌ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ إلاّ ذَكَرَهُ بِخَيرٍ، فَأَعطُوا اللّهَ مِن أنفُسِكُمُ الاِجتِهادَ في طاعَتِهِ، فَإِنَّ اللّهَ لا يُدرَكُ شَيءٌ مِنَ الخَيرِ عِندَهُ إلاّ بِطاعَتِهِ وَاجتِنابِ مَحارِمِهِ الَّتي حَرَّمَ اللّهُ في ظاهِرِ القُرآنِ وباطِنِهِ، فَإِنَّ اللّهَ تَبارَك وتَعالى قالَ في كِتابِهِ وقَولُهُ الحَقُّ: «وذَروا ظاهِرَ الإِثمِ وباطِنَهُ». وَاعلَموا أنَّ ما أمَرَ اللّهُ بِهِ أن تَجتَنِبوهُ فَقَد حَرَّمَهُ. وَاتَّبِعوا آثارَ رَسولِ‏اللّهِ(ص) وسُنَّتَهُ فَخُذوا بِها، ولا تَتَّبِعوا أهواءَكُم وآراءَكُم فَتَضِلّوا، فَإِنَّ أضَلَّ النّاسِ عِندَ اللّهِ مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ ورَأيَهُ بِغَيرِ هُدًى مِنَ اللّهِ وأحسِنوا إلى أنفُسِكُم مَا استَطَعتُم، فَ«إِن أحسَنتُم أحسَنتُم لِأَنفُسِكُم وإن أسَأتُم فَلَها».

أيَّتُهَا العِصابَةُ الحافِظُ اللّهُ لَهُم أمرَهُم عَلَيكُم بِآثارِ رَسولِ اللّهِ(ص) وسُنَّتِهِ وآثارِ الأَئِمَّةِ الهُداةِ مِن أهلِ بَيتِ رَسولِ اللّهِ(ص) مِن بَعدِهِ وسُنَّتِهِم، فَإِنَّهُ مَن أخَذَ بِذلِكَ فَقَدِ اهتَدى ومَن تَرَكَ ذلِكَ ورَغِبَ عَنهُ ضَلَّ، لِأَنَّهُم هُمُ الَّذينَ أمَرَ اللّهُ بِطاعَتِهِم ووَلايَتِهِم، وقَد قالَ أبونا رَسولُ اللّهِ(ص): المُداوَمَةُ عَلَى العَمَلِ فِي اتِّباعِ الآثارِ وَالسُّنَنِ وإن قَلَّ أرضى للّهِ وأنفَعُ عِندَهُ فِي العاقِبَةِ مِنَ الاِجتِهادِ فِي البِدَعِ وَاتِّباعِ الأَهواءِ. ألا إنَّ اتِّباعَ الأَهواءِ وَاتِّباعَ البِدَعِ بِغَيرِ هُدًى مِنَ اللّهِ ضَلالٌ، وكُلُّ ضَلالَةٍ بِدعَةٌ وكُلُّ بِدعَةٍ فِي النّارِ. ولَن يُنالَ شَيءٌ مِنَ الخَيرِ عِندَ اللّهِ إلاّ بِطاعَتِهِ وَالصَّبرِ وَالرِّضا ؛ لِأَنَّ الصَّبرَ وَالرِّضا مِن طاعَةِ اللّه‏.

وَاعلَموا أنَّهُ لَن يُؤمِنَ عَبدٌ مِن عَبيدِهِ حَتّى يَرضى عَنِ اللّهِ فيما صَنَعَ اللّهُ إلَيهِ وصَنَعَ بِهِ، عَلى ما أحَبَّ وكَرِهَ. ولَن يَصنَعَ اللّهُ بِمَن صَبَرَ ورَضِيَ عَنِ اللّهِ إلاّ ما هُوَ أهلُهُ وهُوَ خَيرٌ لَهُ مِمّا أحَبَّ وكَرِهَ.

وعَلَيكُم بِالمُحافَظَةِ عَلَى الصَّلواتِ وَالصَّلاةِ الوُسطى، وقوموا للّهِ قانِتينَ كَما أمَرَ اللّهُ بِهِ المُؤمِنينَ في كِتابِهِ مِن قَبلِكُم وإيّاكُم.

İsmayıl ibn Cabir deyir ki, imam Sadiq (ə) səhabələrinə yazdığı bu məktubunda onlara göstəriş verir ki, onu vaxtaşırı mütaliə edib üzərində fikirləşsinlər, buyruqlarına əməl edərək qoruyub-saxlasınlar. Bundan sonra onlar da həmin məktubu evlərində namaz qıldıqları guşədə saxlayır və namazdan sonra onu düşünə-düşünə oxuyardılar:

Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə!

Rəbbinizdən afiyət (sağlam ömür) diləyin, daim aram, vüqarlı və təskinli olun, həyanı əldən verməyin və sizdən əvvəlki saleh insanların çəkindiklərindən çəkinin (onları örnək bilin)... Dilinizi yalan, böhtan, günah və nalayiq sözlərdən qoruyun. Çünki dilinizi Allahın bəyənmədikləri və qadağan etdiklərinə bulaşdırmayıb saxlasanız, bunun Allah dərgahında sizə faydası çoxdur. Belə ki, dilini Allahın bəyənmədikləri və qadağan etdiklərinə bulayan bəndəni Onun dərgahında hökmən həlakət və qəzəbi gözləyir. O, qiyamət günü məhşərə kar, kor və lal gələr. Belələri haqda Allah-Taala buyurur: “(Onlar) kar, lal və kordurlar. Buna görə də, geri qayıtmazlar.” (“Bəqərə”,18.) Yəni danışa bilməzlər: “Onlara üzr və bəhanə gətirməyə icazə verilməz.” (“Əl-mursəlat”, 36.)

Allahın qadağan etdiklərindən çəkinin, axirətinizə faydasız, savabı olmayan şeylər haqda danışmayın, Allahı çoxlu “təhlil” (La ilahə illəllah demək), “təqdis” (Quddus demək), “təsbih” (Subhanəllah demək) və həmd edin, dərgahına raz-niyaz əlini uzadın, heç kəsə bəlli olmayan savab və mükafatlarına rəğbət bəsləyin, dilinizi belə şeylərə məşğul edib Allahın qadağan etdiyi əsassız və bihudə sözlərdən çəkinin, dilini qorumayanlar, bihudə sözlərdən çəkinməyərək Allah dərgahında tövbə etməyib dünyadan gedənlərin axır-aqibəti isə əbədi cəhənnəm odudur.

Duanı unutmayın ki, müsəlmanlar Allah dərgahına dua, yalvarış, raz-niyaz və xahişdən başqa bir yolla istədiklərinə nail ola bilməmişlər. Allahın sizi rəğbət etdiyinə rəğbət göstərin, çağırışlarına cavab verərək nicat tapın və əzabından xilas olun. Nəfsinizi Allahın haramlarına adət etdirməyin ki, dünyada onlardan çəkinməyənləri Allah Behişt əhli üçün nəzərdə tutulan əbədi Cənnətin nemətləri, ləzzətləri və kəramətlərindən məhrum edər.

Bilin ki, Allaha itaəti tərk edib, Ona asi olmaqla dərgahında təhlükəyə əl atan, Behiştin əbədi nemətləri, ləzzətləri və əhlinin kəramətlərini haramlar və dünyanın müvəqqəti ləzzətlərilə dəyişən kəsin bəhrəsi necə də pisdir! Vay onların halına! Ah, onlar necə də nakam, qayıdışları necə də zərərli, qiyamət günü Rəbbin dərgahında necə də üzüqaradırlar! Siz də belə vəziyyətə düşməkdən və onların düçar olduqları bəladan Allaha pənah aparın. Bizim və sizin güc və qüvvəniz yalnız Ondandır...

Daim Allahı çağırın ki, O, mömin bəndələrinin duasını sevir və dualarını qəbul edəcəyini vəd vermişdir. Həm də O, qiyamətdə möminlərin dualarını elə qiymətləndirər ki, onun üçün Behişt nemətlərini artırar. Gecə-gündüz, hər han Allahı yad edin ki, Özü bunu əmr etmişdir. Allah, Onu yad edən mömini yad edər. Bilin ki, Allahı yad edən mömin bəndəni O da xoş nəzərlə yad edər. Allaha itaətdən yorulmayın ki, itaətsiz və Quranın zahiri və batini haramlarından çəkinmədən Onun dərgahında heç bir xeyir və yaxşılığı əldə etmək olmaz. Allah-Taala Öz haqq kitabında belə buyurur: “Günahın zahir və batinini atın!” (“Ənam”, 120.) Bilin ki, şübhəsiz, Allahın çəkindirdiyi hər hansı bir şey haramdır. Peyğəmbəri-Əkrəmin (s) sünnə və irsini yaşadın, ona möhkəm bağlanın. Nəfsinizin tələb və rəyinə uymayın ki, azğınlığa düşərsiniz. Çünki Allah dərgahında ən azğın insan Onun tərəfindən hidayətçi olmadan (cilovsuz) nəfsin istək və rəyinə uyandır. Mümkün qədər özünüzə yaxşılıq edin ki, “yaxşılıq etsəniz, özünüzə etmiş, pislik də etsəniz, öz zərərinizədir!”... (“İsra”, 7.)

Ey Allah Özü gözətçisi olan zümrə, Peyğəmbəri-Əkrəmin (s) və Əhli-beytindən olan hidayətçi imamların sünnə və irsinə (hədislərinə) tabe olun ki, ondan yapışan, sözsüz, doğru yolda, onu tərk edib üz çevirən isə zəlalətdədir. Çünki Allah Özü onlara itaət və vilayətinə tabe olmağı əmr etmişdir. Atamız Peyğəmbəri-Əkrəm (s) buyurmuşdur: “Hərçənd bir sıra əməllərdə daim sünnə və şəriətə tabe olmaq Allaha daha xoşdur və onları pozaraq nəfsin istəklərinə uyub, gecə-gündüz ibadətə çalışmaqdan daha faydalıdır. Agah olun ki, Allah tərəfindən hidayətçisi olmadan nəfsin tələbinə tabe olmaq və hüdudları aşmaq azğınlıq və hər azğınlıq bidət, hər bidətin də yeri Cəhənnəmdir! Demək, itaətsiz, səbirsiz və müti olmadan Allah dərgahında heç bir xeyir və yaxşılığı əldə etmək olmaz. Çünki səbir və (taleyə) razılıq Allaha itaət deməkdir.

Bilin ki, heç bir bəndə Allahın onun üçün yazdığı taleyə – istər xoşuna gəlsin, istər gəlməsin – razı olmayınca, imanlı hesab olunmaz və Allah da yazdığı taleyə səbirlə dözən hər kəsə uyğun xeyir və məsləhəti nəzərdə tutar.

Namazları, xüsusilə “orta namazı” (ikindi, başqa ehtimala görə, zöhr namazını) qoruyun (layiqincə yerinə yetirin). Allahın qarşısında təvazökarlıqla itaətə durun. Necə ki, Allah bunu Öz kitabında sizə və sizdən qabaqkı möminlərə əmr etmişdir.

Ardı var...

Tərcümə etdi: Rza Şükürlü (Maide.az)